Στεμνίτσα

Σε απόσταση 32χιλ. από την Μεγαλόπολη και 45 χιλ. της Τρίπολης βρίσκεται η Στεμνίτσα, ή Υψούς, ένα γραφικότατο ορεινό χωριό, από τα πιο όμορφα και ιστορικά χωριά της Αρκαδίας και της Πελοποννήσου.

Χτισμένη αμφιθεατρικά στις δυτικές πλαγιές του Μαινάλου, στους πρόποδες της Κλινίτσας και σε υψόμετρο 1100μ, γοητεύει με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της, τα αρχοντικά της, τις ωραίες βυζαντινές εκκλησίες, τα γραφικά καλντερίμια της που χάνονται μέσα στις καρυδιές και τις κερασιές, τα πέτρινα κεφαλόβρυσα κάτω από τη σκιά αιωνόβιων πλατάνων και με τη μεγαλειώδη θέα των απόκρημνων κορυφών που την περιβάλλουν.

Με πλουσιότατη παράδοση και σημαντικότατη ιστορία, η Στεμνίτσα αποτελεί μαζί με τη Δημητσάνα και τη Βυτίνα κεντρικό πόλο έλξης σε ολόκληρη την περιοχή του Μαινάλου. Συγχρόνως είναι έδρα του Δήμου Τρικολώνων. Η φυσική θέση του χωριού ανάμεσα στο ελατόδασος του Μαινάλου και του φαραγγιού του Λούσιου, η γραφικότητά του και η γειτνίασή του με τα αξιοθέατα της ευρύτερης περιοχής, το καθιστούν ιδεώδη τόπο για χειμερινές διακοπές και παραθεριστικό κέντρο. Στο χωριό λειτουργεί ξενοδοχείο, ξενώνες, ταβέρνες και καφετέριες. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα διοργανώνονται σημαντικά συνέδρια περιφερειακής και πανελλήνιας εμβέλειας.

Η ιστορία της Στεμνίτσας αρχίζει στα βάθη των αιώνων με το όνομα Υψούς, που διατηρεί ως τα μέσα του 7ου μ.Χ. αιώνα. Η λέξη Στεμνίτσα έχει σλαβική ρίζα και σημαίνει δασώδης περιοχή. Από την περιοχή περνούν διαδοχικά οι Σλάβοι, οι Φράγκοι και οι Τούρκοι. Η ακμή της πόλης αρχίζει κατά την τουρκοκρατία. Εδώ κατέφευγαν σημαντικές οικογένειες από άλλα μέρη για να αποφύγουν τον κατακτητή, μιας και το ορεινό και απόκρημνο έδαφος δυσκόλευε την πρόσβαση.

Η Στεμνίτσα εντυπωσιάζει και με τις πολλές παλιές και σημαντικότατες μεταβυζαντινές εκκλησίες της (18) που λειτουργούν μέχρι σήμερα. Ξεχωρίζουν η Ζωοδόχος Πηγή (15ος αιώνας), οι Τρεις Ιεράρχες (17ος αιώνας), ο Άγιας Νικόλαος (14ος αιώνας) και η Παναγία η Μπαφέρω (12ος αιώνας) πάνω στο ύψωμα “Κάστρο” που δεσπόζει στον οικισμό. Στο ύψωμα αυτό υπήρχε μεσαιωνικό κάστρο. Γραφικό καλντερίμι οδηγεί από την κεντρική πλατεία στην κορυφή του, που έχει έξοχη θέα προς το χωριό και στο φαράγγι του Λούσιου. Εκεί βρίσκεται ηρώο αφιερωμένο στους αγωνιστές του 21 από την περιοχή. Η γειτονιά του Κάστρου έχει πολλά γραφικά σπίτια, όπως και σπίτια επωνύμων Στεμνιτσιωτών (οικία Ροϊλού κ.ά.).

Στο χωριό υπάρχει πλουσιότατο λαογραφικό μουσείο το οποίο στεγάζεται στο αρχοντικό Χατζή (του 18ου αιώνα) και περίεχε αναπαραστάσεις εργαστηρίων παραδοσιακών επαγγελμάτων, όπως και το Νικολετοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, που στεγάζεται στο αναπαλαιωμένο δημοτικό σχολείο. Στην όμορφη κεντρική πλατεία το χωριού δεσπόζει το καμπαναριό του Αγίου Γεωργίου, κατασκευασμένο από λευκή πελεκητή πέτρα και χτισμένο το 1877. Δίπλα βρίσκεται το όμορφο κτίριο του Δημαρχείου Τρικολώνων.

Ευχαριστώ πολύ τον κ. Δημήτρη Τόλη για την παραχώρηση των φωτογραφιών.